Dwujęzyczność a rozwój mowy dziecka

Znajomość języka obcego na poziomie podstawowym może okazać się niewystarczająca, aby w pełni korzystać z postępu w dziedzinie technologii informacyjnych i multimedialnych, co z pewnością stanowi silną motywację do uczenia się języków. Jedynie uzyskanie kompetencji językowych na poziomie określonym jako „dojrzałość akademicka”, czyli umiejętność wykonywania operacji poznawczych w danym języku, pozwala na podjęcie studiów wyższych czy pracy zawodowej w środowiskach wielojęzycznych. Unia Europejska stworzyła swoim obywatelom możliwość przemieszczania się, osiedlania oraz podejmowania pracy w dowolnym kraju członkowskim. Jednak z migracją, integracją i asymilacją osób wyjeżdżających wiąże się wiele problemów: językowych, ekonomicznych czy socjologicznych. Coraz częściej polskie dzieci wychowują się w środowiskach dwujęzycznych. Czasem jest to wymuszone sytuacją życiową, np. w przypadku emigracji albo małżeństw mieszanych pod względem językowo-kulturowej przynależności, ale bywa też eksperymentem prowokowanym przez rodziców, kiedy jedno albo dwoje rodziców postanawia zwracać się do dziecka w języku obcym. Istnieje wiele opinii świadczących zarówno o niepożądanych skutkach wychowania bilingwalnego dla rozwoju dziecka, jak i takich, że wczesny kontakt z drugim językiem jest dla jego rozwoju bardzo korzystny i może zagwarantować sukces w dorosłym życiu. Warto przyjrzeć się poglądom na dwujęzyczność w literaturze przedmiotu.

Bilingwalizm

Zjawisko dwujęzyczności można rozpatrywać w aspekcie lingwistycznym, społecznym, kulturowym, psychologicznym czy pedagogicznym. Stąd bilingwalizm ma wiele definicji  zależnie od dziedziny, którą zajmuje się osoba definiująca. Najprościej ujmując: osoba dwujęzyczna to ktoś, kto w sposób naturalny przyswoił dwa języki i potrafi używać ich na podobnym poziomie w różnych sytuacjach komunikacyjnych. Z perspektywy językoznawcy rozpatrującego język jako składnik kultury zbiorowości etnicznej, dwukulturowość  to równorzędne bycie (czerpanie, funkcjonowanie) w dwóch kulturach (Miodunka, 1990; Anusiewicz, 1991). W praktyce takie rozumienie dwukulturowości byłoby analizą warunków i poziomów korzystania ze zdobyczy dwóch kultur. Anusiewicz (1991) uznaje język za istotny składnik kultury, a także za warunek jej istnienia, pisze o języku jako swoistym archiwum kulturowym społeczeństw. 

Idąc za myślą Humboldta (2001, s.101): „w każdym języku zawiera się swoisty sposób widzenia świata (.....). Człowiek obcuje z przedmiotami (...) wyłącznie tak, jak mu ich dostarcza język”, słuszne wydaje się rozpatrywanie dwujęzyczności w powiązaniu z kulturami obu krajów...