Wspomaganie rozwoju mowy dzieci z dysfunkcją zmysłów słuchu i wzroku

Rodzaje i objawy zaburzeń funkcji słuchowej u dzieci

Zaburzenia funkcji wzrokowej i słuchowej wykazują różny stopień nasilenia. Wiążą się z nim konsekwencje dla rozwoju dziecka, w tym rozwoju jego mowy i aktywności życiowej. Można je ująć w poniżej zaprezentowany sposób. 

Oznaki zaburzeń słuchu (Pojda 2002; Śliwińska--Kowalska 2005):

• brak reakcji na dźwięk,
• zła lokalizacja dźwięku, 
• brak gaworzenia, 
• brak reakcji na polecenia, 
• okazywanie frustracji.
   

Rozwój komunikacji językowej u dzieci z niepełnosprawnością słuchu oraz jednoczesną niepełnosprawnością słuchu i wzroku determinuje wiele czynników. Wśród nich wymienia się m.in. (Pruszewicz, Obrębowski 2010):

• rodzaj ubytku słuchu, przyczynę i jego lokalizację, 
• stopień ubytku słuchu,
• wiek, w którym powstała niepełnosprawność słuchu,
• wiek, w którym została zdiagnozowana niepełnosprawność słuchowa i dziecko zaczęło korzystać z aparatów słuchowych lub implantów ślimakowych,
• wiek, w którym rozpoczęto usprawnianie słuchu i mowy,
• intensyfikację i systematyczność ćwiczeń słuchu i mowy dziecka,
• obecność lub brak zaburzeń współtowarzyszących, 
• środowisko społeczne dziecka (w tym szczególnie środowisko rodzinne).
   

Na rozwój mowy i języka analizowanych kategorii dzieci rzutuje stopień niepełnosprawności słuchowej. W literaturze naukowej wymienia się kilka grup stopni niepełnosprawności słuchu (Pojda 2002; Śliwińska-Kowalska 2005; Pruszewicz, Obrębowski 2010):  

• do 20 dB – norma, 21–40 dB – niedosłuch lekkiego stopnia, nie wszystkie elementy mowy potocznej są identyfikowane, mogą występować problemy z wysłuchiwaniem wszystkich głosek, dziecko słabiej słyszy w hałasie, powinno korzystać z aparatu słuchowego, kształtowanie języka i rozwój mowy przebiegają prawidłowo, zachowane są prawidłowa artykulacja, rytm i i...