Wsparcie rozumienia mowy poprzez alternatywne i wspomagające metody komunikacji

Wspomaganie rozumienia

Komunikacja wspomagająca i alternatywna to – w najszerszym ujęciu – wszystkie sposoby porozumiewania się poza mówieniem (ASHA [b.r.]). Wśród sposobów wspomagania możemy wyróżnić sposoby niewymagające (unaided communication) dodatkowych pomocy i urządzeń – gesty naturalne, języki migowe i inne systemy gestów, mimika, oraz sposoby wymagające wspomagania się (aided communication) dodatkowymi narzędziami – używanie książek do komunikacji, komunikatorów wysokiej technologii (tzw. speech generating devices), pisanie odręczne, pisanie z wykorzystaniem alternatywnego alfabetu i na klawiaturze, rozmaite komunikatory (aplikacje na telefony i tablety, fotografie, przedmioty).
Każda z wymienionych form wspomagania, niezależnie od modalności, daje osobie wspomaganej dodatkową – poza mową – informację o sensie słyszanego komunikatu. Wspomaganie komunikacji może wyglądać różnie, tak jak różne są wskazania do prowadzenia tego rodzaju wsparcia. Wspomagania komunikacji możemy używać u osób w każdym wieku. Ograniczenia w sferze rozumienia mowy mogą pojawiać się zarówno u osób z niepełnosprawnością intelektualną, z zaburzeniami mowy i języka, u osób rozwijających się w spektrum autyzmu, u osób z chorobami neurodegeneracyjnymi, jak i u osób z demencją – to lista najczęstszych diagnoz, nie zaś zamknięty katalog. 

Jak może wyglądać pierwsza interwencja komunikacyjna?

Dobrym punktem wyjścia jest skorzystanie z prostej strategii nazywania zachowania (Beukelman, Mirenda 2013). W sytuacji, kiedy osoba wspomagana jest w coś zaangażowana, wykonuje określoną czynność, a dorosły partner komunikacyjny nazywa aktywność bądź prawdopodobny stan użytkownika AAC i mówi, jak rozumie obserwowane zachowanie. 
Nazywanie zachowania łączy słowo symbol z konkretnym działaniem w momencie, kiedy jest ono podejmowane przez osobę wspomaganą. Mapowanie języka jest tutaj osadzone w sytuacjach związanych z własną inicjatywą tej osoby – nie chodzi o nada...