Logopeda a wybór techniki w pracy nad głosem

Kilka wyjaśnień i liczb

Wyobraźmy sobie sytuację, kiedy trafia do nas pacjent z problemami głosowymi. Jak się okazuje, najczęstszą przyczyną takiego stanu jest nieprawidłowa technika emisji głosu (Śliwińska-Kowalska,  Niebudek-Bogusz 2009, s. 17). Pomimo wielu czynników towarzyszących funkcjonowaniu głosu to świadomość i umiejętność poprawnej emisji głosu jest podstawą. Cytując dalej: „Należy podkreślić, że dysfonie zawodowe rzadko występują u śpiewaków czy wokalistów, co może mieć związek nie tylko ze specjalnymi walorami ich narządu głosu, ale również z długoletnim szkoleniem i doskonaleniem technik emisji głosu” (M. Śliwińska-Kowalska, E. Niebudek-Bogusz 2009, s. 18). No właśnie: zanim powiemy o tym, co i jak robić, sięgnijmy do statystyk. Jest to o tyle istotne, że pewne narzędzia i stosowane techniki mogą być uniwersalne, ale również dostosowywane do stanu możliwości fizycznych i psychicznych oraz umiejętności konkretnego pacjenta.
A zatem pokłosiem nieprawidłowej emisji głosu są najczęściej dysfonie czynnościowe poprzedzające pojawianie się zmian organicznych na strunach głosowych (Walencik-Topiłko, 2009, s. 19, Śliwińska-Kowalska, Niebudek-Bogusz 2009, s. 28). I tak ponad 65% problemów głosowych to dysfonia hiperfunkcjonalna, którą cechuje tworzenie głosu przy dużym napięciu mięśniowym. I tu zatrzymajmy się na tej liczbie (wysokiej, niektóre źródła podają nawet 68%), ponieważ daje ona nam wskazówki, jak dalej postępować z pacjentem i jakie metody i narzędzia stosować. Przy takim wskaźniku podobne metody terapii będą stosowane u dużej liczby pacjentów.

Dwie grupy metod

Biorąc pod uwagę pracę z osobami, które mają problem z prawidłowym funkcjonowaniem głosu, można mówić o dwóch grupach metod. Pierwsze dotyczą diagnozy i badania pacjentów. Drugą grupę stanowią metody i narzędzia stosowane w terapii. Jeśli chodzi o sposoby diagnozy, które możemy określić jako metody badania narządu głosu, to chciałbym o nich wspomnieć i odesłać czytelnika do literatury fachowej. Trochę więcej uwagi chciałbym natomiast poświęcić sposobom stosowanym w terapii głosu.
Rozpatrzmy w pierwszej kolejności diagnozę. Narząd głosu zostaje poddany ocenie na podstawie badania foniatrycznego, które najczęściej opiera się na laryngoskopii pośredniej (za pomocą lusterka) lub na laryngostroboskopii (która pozwala na ocenę morfologiczną i czy...