W terapii logopedycznej dzieci ze złożoną niepełnosprawnością należy uwzględnić wiele aspektów. Wynika to z powagi i różnorodności pojawiających się w ich rozwoju dysfunkcji.
POLECAMY
Opis funkcjonowania dziecka
Michalina to dziewczynka w wieku 10 lat. W dokumentacji medycznej zawarto następujące informacje: encefalopatia pod postacią niedowładu spastycznego czterokończynowego, małogłowia i opóźnienia psychoruchowego. Słabowidzenie, znaczne deficyty w zakresie fiksacji wzroku, padaczka objawowa, lekooporna.
Ze względu na występujące deficyty kontakt z dziewczynką jest bardzo ograniczony. Stwierdzono również obniżone napięcie mięśniowe, niską sprawność narządów artykulacyjnych, nadwrażliwość okolicy orofacjalnej i jamy ustnej. U pacjentki występują zaburzenia w zakresie odruchów: gryzienia, żucia, połykania. Zaobserwowano zaleganie śliny oraz oddychanie torem mieszanym, z przewagą toru ustnego. Obecnie odżywianie dziecka odbywa się za pomocą przezskórnej gastrostomii endoskopowej (PEG).
Zajęcia z Michaliną w modelu komunikacji alternatywnej odbywają się od maja 2018 r. w ramach indywidualnej terapii logopedycznej, tj. dwie godziny w tygodniu, rozłożone na dwie jednostki zajęciowe. Wstępną ocenę kompetencji komunikacyjnej przeprowadzono we wrześniu 2018 r., natomiast kolejną – w listopadzie 2019 r.
Ocena kompetencji komunikacyjnej
Ze względu na brak komunikacji werbalnej i wieloraką głęboką niepełnosprawność do terapii włączono komunikację alternatywną z wykorzystaniem metodyki postępowania, proponowaną przez Magdalenę Grycman i Monikę Jerzyk. Przeprowadzono ocenę porozumowania się
za pomocą narzędzia autorstwa Magdaleny Grycman: „Sprawdź, jak się porozumiewam. Ocena efektywności porozumiewania się dzieci niemówiących”. Poziom efektywności porozumiewania się oceniono jako niski. Jedynie w zakresie przekazu informacji i budowania wypowiedzi przyznano pół punktu. Średnia ocen procesu porozumiewania się Michaliny kształtuje się na poziomie niskim i wynosi 0,25. (tab. 1):
- Przekaz informacji – u Michaliny pojawiają się pojedyncze zachowania komunikacyjne: zainteresowana obraca głowę w kierunku bodźca, pozostawiona sama, znużona zbyt długim przebywaniem w wózku, nawołuje terapeutę (lub mamę) poprzez wokalizacje, krzyk, prężenie ciała.
- Budowanie wypowiedzi – opiera się na pojedynczych zachowaniach komunikacyjnych służących zasygnalizowaniu intencji.
- Funkcjonalne współgranie z rozmówcą – dziewczynka przyjmuje bie...