Jak zacząć dbać o siebie? - Propozycje technik do wykorzystania

U osób wykonujących zawody pomocowe bardzo często obserwuje się schemat samopoświęcenia, przejawiający się m.in. uznawaniem swoich potrzeb za mniej ważne od potrzeb innych. Niezwykle ważną zasadą, którą warto kierować się w szeroko rozumianych działaniach pomocowych i terapeutycznych, jest zadbanie o swój dobrostan przez realizację własnych potrzeb.

Rozpoznawanie własnych emocji i potrzeb – jak to zrobić?

Zdolność reagowania emocjami jest wrodzona. Emocje służą adaptacji do środowiska. Już noworodki, odczuwając emocje, reagują uśmiechem lub płaczem. 

Emocje w podejściu self care pełnią funkcję „kompasu” w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie o poziom realizacji naszych potrzeb. Frustracja potrzeb wiąże się z odczuwaniem trudnych emocji. Warto zwrócić uwagę także na to, że w sytuacji, gdy nie mamy kontaktu ze swoimi emocjami, często pojawiają się dolegliwości somatyczne (somatyzacje). Wówczas dolegliwości te rozumiemy jako sygnały z ciała skłaniające do zatrzymania się i przyjrzenia stanom emocjonalnym.

Self care jest procesem, który warto rozpocząć właśnie od przyjrzenia się emocjom. W tabeli 1. zamieszczono charakterystykę podstawowych emocji. 

 

Tabela 1. Charakterystyka podstawowych emocji

EMOCJA	BODŹCE POBUDZAJĄCE	REAKCJA ORGANIZMU na odczuwaną emocję
ZŁOŚĆ	atak lub groźby w stosunku do nas lub innej ważnej dla nas osoby, zablokowanie osiągnięcia celu	napięcie mięśni, zaciśnięte zęby, zaciśnięte pięści, wypieki na twarzy, nagły „przypływ energii”
STRACH	zagrożenie życia lub zdrowia, znalezienie się w podobnej sytuacji, w której wcześniej odczuwaliśmy strach (podobieństwo bodźców), nowa lub nieznana sytuacja	szybkie bicie serca, uczucie „ściśniętego gardła”, nagła chęć ucieczki lub uniknięcia czegoś, pocenie, drżenie dłoni, duszności
RADOŚĆ	uzyskanie tego, czego potrzebujemy, osiągnięcia, bycie akceptowanym, poczucie przynależności, wykonywanie czynności, które lubimy i powodują przyjemne odczucia	uczucie ożywienia, wypieki na twarzy, uśmiech, entuzjastyczny ton głosu
SMUTEK	utrata czegoś lub kogoś, rozłąka z ważną osobą, odrzucenie lub wykluczenie	utrata energii, uczucie pustki, płacz, pochylona postawa
WSTYD	publiczna krytyka, porównywanie z innymi standardami, których uważamy, że nie spełniamy,  porażka	chęć zniknięcia, ukrycia się, opuszczanie wzroku, możliwy ból w okolicach żołądka

 

Identyfikowanie własnych stanów emocjonalnych wa...