Jak wspierać w przedszkolu dziecko jąkające się i jego rodzinę

Dla skutecznego wsparcia dziecka z zaburzeniami płynności mowy w przedszkolu niezbędne jest współdziałanie logopedy, pedagogów oraz rodziców. Warto, aby pracujący w przedszkolu logopeda koordynował działania podejmowane wobec dziecka w placówce oraz w domu, wyposażając otaczające go środowisko w niezbędną wiedzę o jąkaniu oraz dbając o współpracę i wzajemne wsparcie. 

Jak wspierać nauczyciela w radzeniu sobie z jąkaniem dziecka?

Logopeda zajmuje się terapią mowy dziecka, jednak to nauczyciel w przedszkolu jest osobą, która ma z nim najbliższy kontakt. Jest on specjalistą w ocenie poziomu rozwoju i umiejętności dziecka w grupie. Dlatego to właśnie nauczyciel powinien zostać obdarzony szczególnym wsparciem, by wiedział, jak reagować na pojawienie się niepłynności w mowie dziecka i – przede wszystkim – aby nie bał się jąkania.

Co powinien zrobić nauczyciel, kiedy usłyszy w swojej grupie przedszkolnej, że jedno z dzieci się jąka? 
Przede wszystkim powinien poddać dziecko wnikliwej obserwacji. Ważne jest przyjrzenie się funkcjonowaniu i komunikowaniu się dziecka w codziennych sytuacjach z różnymi osobami z jego otoczenia. Nieodzowna jest także rozmowa nauczyciela z rodzicami, którzy czasami już zdają sobie sprawę z tego, że ich dziecko się jąka, bo mieli szansę usłyszeć to w domu, a niekiedy mogą być tym całkowicie zaskoczeni. 
Wskazówki, które warto przekazać nauczycielom:

• Obserwuj dziecko. Zobacz, jak mówi i funkcjonuje w różnych sytuacjach w ciągu dnia. 
• Porozmawiaj z rodzicami. Podziel się swoimi obserwacjami. Dopytaj, jak wygląda komunikacja pomiędzy członkami rodziny w domu. 
• Współpracuj z przedszkolnym logopedą. Wymieniaj z nim informacje na temat dziecka.

Obserwacje, których dokonujemy zarówno w indywidualnych kontaktach z dzieckiem, jak i podczas działań grupowych, nie tylko dają nam obraz tego, jak dziecko funkcjonuje, ale są też pomocne w dokonaniu pełnej, rzetelnej diagnozy zaburzeń mowy. Warto zatem, aby logopeda wraz z nauczycielem udzielili wspólnie odpowiedzi na następujące pytania:

• jakie są mocne strony dziecka?
• jak jąkanie wpływa na jego codziennie funkcjonowanie, aktywność w grupie przedszkolnej, działanie w różnych sytuacjach?
• jakie są jego relacje z rówieśnikami?
• czy doświadcza ono przykrości z powodu jąkania?
• jakie odczucia wobec jąkania ma nauczyciel? (Płusajska-Otto, Węsierska 2009)

Wspólne rozważenie tych zagadnień pozwoli na postawienie trafnej diagnozy oraz na stworzenie pewnego rodzaju układu pomiędzy nauczycielem a terapeutą, który prowadzić będzie do spójności ich działań i realnej współpracy, a tym samym da większą szansę na odniesienie s...