Diagnoza i wybór skutecznej strategii rozwijania mowy i komunikacji – studium przypadku dziecka z ASD

Diagnoza

Jaś – pięcioletni blondyn z pięknymi niebieskimi oczami – wszedł do gabinetu niepewnie, chociaż mama przygotowała go do spotkania ze mną. Chłopiec widział mnie i gabinet na zdjęciach na stronie internetowej oraz wziął ze sobą przedmioty, które zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa.
Diagnoza logopedyczna Jasia wykazała obniżony poziom kompetencji językowych, deficyty w zakresie słuchu fonematycznego, uwagi i pamięci słuchowej oraz duże trudności w zakresie komunikacji językowej oraz pragmatycznego użycia języka.
W zakresie tworzenia wspólnego pola uwagi Jaś potrafi podążać za wskazaniem i posługiwać się gestem wskazywania palcem, jednak kontakt wzrokowy podczas interakcji jest niewystarczający. Dziecko ma problem z regulowaniem interakcji z użyciem kontaktu wzrokowego i gestów. Zaburzona jest prozodia wypowiedzi: mowa jest monotonna, a intonacja nieprawidłowa. Jaś stosuje elementarne gesty, jednak ich zasób jest dość ubogi – wielu nie zna bądź nie rozumie. Komunikując się, chłopiec używa głównie zdań pojedynczych. Zasób słownika jest na poziomie przeciętnym, ograniczone jest słownictwo w zakresie przymiotników, przysłówków, przyimków i zaimków. Tych ostatnich często używa nieadekwatnie. Zdania buduje na znanych sobie schematach składniowych, których używa w odpowiednim, wyuczonym kontekście. Zdarza się, że nieprawidłowo używa końcówek fleksyjnych.
W zakresie rozumienia mowy występują trudności na poziomie rozumienia i wykonywania poleceń złożonych z dwóch i trzech etapów lub poleceń występujących poza kontekstem i zawierających prośby o niestandardowe użycie przedmiotów, np. „Połóż but na stole”. Jaś wykazuje symptomy świadczące o deficytach w zakresie przetwarzania słuchowego. Chłopiec łatwo rozprasza się, słuchając komunikatów werbalnych. Ma trudności z rozumieniem mowy w obecności sygnałów rozpraszających oraz z rozumieniem i zapamiętywaniem złożonych poleceń czy instrukcji. Wolno reaguje na informacje słuchowe, jakby potrzebował więcej czasu na przyswojenie i przetworzenie usłyszanej informacji. Obserwowana była męczliwość związana z wykonywaniem zadań słuchowych. 
Ma trudności artykulacyjne i problemy z różnicowaniem głosek o podobnej częstotliwości oraz w zakresie opanowania fleksji. Dziecko skierowane zostało na badania przetwarzania słuchowego. Przeprowadzone po ukończeniu 6. r.ż. badania istotnie wykazały przesunięty próg krzywej artykulacyjnej, zaburzone wyrazistość słyszenia, znacznie zaburzoną zrozumiałość mowy w szumie oraz zaburzone uwagę i pamięć słuchową...