„Atomowa energia” oddechu – reedukacja oddechowa według Konstantyna Butejki jako profilaktyka i wsparcie terapii miofunkcjonalnej

Z praktyki logopedy

Oddech nie ma sobie równych w tworzeniu przestrzeni dla prawidłowego funkcjonowania organizmu na różnych poziomach. Jednym z takich poziomów, na którym ujawnia się jego „atomowa energia”, jest obszar ustno-twarzowy. Sama tylko pozycja języka w czasie oddychania determinuje budowę twarzoczaszki oraz rozwój i przebieg funkcji prymarnych, a w konsekwencji ma wpływ na artykulację. Parametry oddechu – od toru oddechowego po długość fazy wydechowej – wpływają na warunki prawidłowej realizacji dźwięków mowy.

Pierwotne funkcje układu oddechowego i narządów jamy ustnej to funkcje biologiczne – dostarczanie powietrza i pokarmu do organizmu – dlatego współczesna miofunkcjonalna terapia logopedyczna powinna zmierzać do odbudowy fundamentów biologicznych stanowiących bazę artykulacji (Pluta-Wojciechowska 2019, s. 11).
Badania na temat oddychania udowadniają, że oddychanie nieprawidłowym torem połączone jest z innymi nieprawidłowościami w obrębie aparatu artykulacyjnego. W świetle analiz Ingo Baumanna i Petera K. Plinkerta oddychanie przez usta zaburza wygląd twarzy. Badacze ocenili tor oddechowy oraz dokonali pomiaru rozwoju twarzy 47 dzieci i doszli do wniosku, że niedrożność nosa ma negatywny wpływ na rozwój twarzy. Dzieci oddychające ustami w porównaniu z oddychającymi nosem częściej miały dłuższą i węższą twarz, cofniętą żuchwę, słabo zarysowane kości policzkowe, wady zgryzu, niesymetryczne przewody nosowe, widoczne oznaki zmęczenia, cienie pod oczami.
Według Howarda Mereditha i Williama Bowkera (1959) twarz rośnie do 12. r.ż., a żuchwa rozwija się do 18. r.ż. Zaledwie 5% przypadków wad zgryzu u dzieci wynika z uwarunkowań genetycznych. Same tylko złe nawyki oddechowe (oddech przez usta oraz hiperwentylacja) sprawiają, że język nieprawidłowo układa się na podniebieniu, nie stymuluje go do rozrostu w kształcie litery „U”. W takich warunkach ciśnienie wewnątrz jamy ustnej jest nieprawidłowe, w konsekwencji czego obserwuje się wąskie, wysoko wysklepione podniebienie twarde – twarz zamiast rosnąć do przodu i wszerz, rośnie na długość. W tak ukształtowanych łukach zębowych zęby nie mieszczą się, a funkcje rozwijają się na bazie różnych mechanizmów kompensacyjnych, np. zgryz krzyżowy, nadmierne obciążenie stawu skroniowo-żuchwowego po jednej stronie i asymetryczna praca języka związana z żuciem po jednej stronie, co wtórnie może prowadzić do wadliwej realizacji głosek np. seplenienia bocznego. 
Dodatkowo współczesne nieprawidłowe nawyki żywieniowe (papkowate, miękkie i wysoko przetworzone pokarmy) sprawiają, że układ stomatognatyczny jest nieprawidłowo stymulowany do wzrostu, a mięśnie, które nie są zmuszone do pracy, osłabiają się. Nieodpowiedni trening mięśni i zaburzona koordynacja oddechowa stwarzają odmienne od prawidłowych doświadczenia ruchowe podczas jedzenia i picia, będące bazą dla motoryki oralnej związanej z artykulacją (Pluta-Wojciechowska...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Forum Logopedy"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Dołącz do 5000 + czytelników, którzy nieustannie pogłębiają swoją wiedzę z zakresu pracy z podopiecznym z zaburzeniami mowy.

Otrzymuj co 2 miesiące sprawdzone narzędzia do pracy dla logopedów i neurologopedów. Rozszerzaj swój warsztat pracy z podopiecznym z różnorodnymi zaburzeniami mowy.

700 artykułów online
11 lat doświadczenia
Dostęp online i offline
70 numerów archiwalnych
5 filmów szkoleniowych
50 autorów – specjalistów
Forum Logopedy • Prenumerata już od 399 zł/rok

Przypisy

    dr n. hum. Adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, kierownik Kwalifikacyjnych Studiów Podyplomowych Logopedycznych, neurologopeda kliniczny, specjalista wczesnej interwencji logopedycznej. Jest m.in. międzynarodową certyfikowaną terapeutką Neurofunkcjonalnej Reorganizacji według Beatriz Padovan, instruktorką metody Butejki, terapeutką miofunkcjonalną, terapeutką czaszkowo-krzyżową i Sanjo. W terapii wykorzystuje techniki manualne bazujące na połączeniach obszaru ustno-twarzowego z pozostałymi układami i systemami oraz wiedzę z zakresu neuronauk. Odbywała staże naukowo-terapeutyczne w Singapurze, Malezji i Grecji. Na bazie wieloletniego doświadczenia terapeutycznego wypracowała autorski holistyczny sposób pracy związany z umiejętnością rozumienia i regulacji autonomicznego układu nerwowego TAO logopedyczne. Co ma serce do języka? Teoria poliwagalna w terapii logopedycznej. 

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI