Wybrane aspekty arteterapii w tyflologopedii

Trudność terapii z osobami niewidomymi lub słabowidzącymi wynika stąd, że większość ćwiczeń logopedycznych odbywa się przy udziale lusterka, a w przypadku tyflologopedii pacjent nie ma możliwości obserwacji, jak zachowują się jego narządy artykulacyjne. Można, oczywiście, uznać, że problemu nie ma, można też wybierać tylko takie ćwiczenia, które nie wymagają obserwacji narządów, ewentualnie modyfikować je tak, by niewidomi i słabowidzący mieli szansę z nich efektywnie skorzystać. Jednak warto poszukać takich narzędzi, które będą sprzyjać terapii osób z niepełnosprawnością wzroku.

Trudności w terapii logopedycznej osób niewidomych i słabowidzących

Terapia logopedyczna osoby z niepełnosprawnością wzrokową (niewidzącej lub słabowidzącej) nie jest łatwa nie tylko dlatego, że stosowanie w niej lusterka mija się z celem. Lusterko to jeden wątek. Trzeba pamiętać, że w takiej sytuacji odchodzi całokształt wrażeń i wiedzy płynących z obserwacji zachowania aparatu artykulacyjnego, w tym języka i jego ułożenia, np. wglądem języka. Aspekt ten jest ważny, szczególnie w pracy z dziećmi. Dzieciom bowiem, zwłaszcza młodszym, trudniej opowiedzieć o tym, co mają zrobić z językiem – łatwiej im to pokazać. W sytuacji, gdy aspekt bodźców wizualnych zostaje wyeliminowany bądź ograniczony, terapia logopedyczna musi także być efektywna, więc powinna wykorzystywać możliwości i potencjał jej uczestnika.
Kolejną złożoną kwestią jest sam fakt braku wzroku lub jego ograniczenia. Tu trzeba rozważyć np. to, czy osoba straciła wzrok w trakcie życia, czy urodziła się jako niewidząca czy słabowidząca, czy jest to dziecko, czy człowiek dorosły, a także – jakie inne trudności pojawiają się u uczestnika terapii logopedycznej. Ze względu na ograniczenia formalne i charakter tekstu tyflologopedię traktuję globalnie, z równoczesnym zaznaczeniem jej specyfiki ze względu na możliwości pacjenta1.

Audiodeskrypcja w arteterapii i audiodeskrypcja w tyflologopedii

Audiodeskrypcja (AD) to technika o coraz szerszych zastosowaniach, która wspomaga odbiór sztuki u osób niewidomych bądź niedowidzących, ale wykorzystywana jest również w edukacji uczniów w...